Enfeksiyonsuz yaşam için pratik öneriler

• El hijyenine dikkat edin, enfeksiyonlardan korunmada en iyi yöntemlerden birisi el yıkamadır.
• Herhangi bir şey yemeden önce ve sonra, tuvalete girdikten sonra, ellerinizi mutlaka su ve sabunla yıkayın.
• Öksürürken ağzınızı mendille veya kolunuz ile kapatın.
• Burundan, ağızdan ve ellerden gelen mikroplar başkalarına kolayca geçebileceği için başkalarıyla yiyecek veya içecek paylaşmayın.
• Diş fırçası, tıraş bıçağı gibi kişisel eşyalarınız başkaları ile paylaşmayın.
• Ortak havlu kullanmayın.
• Solunum yolu enfeksiyonu (nezle, grip) olan hastalar ile el sıkma, öpüşme gibi yakın temastan kaçının.
• Dinlenmenize dikkat edin, yeterli sürede uyuyun.
• Düzenli egzersiz (yürüyüş vb.) yapın.
• Düzenli beslenin, günlük beslenmenizde taze meyve ve sebzelere daha fazla yer verin ve bol miktarda sıvı almaya çalışın.
• İyi pişmemiş yiyecekleri yemeyin.
• Doktora danışmadan antibiyotik kullanmayın.
• Reçete edilen antibiyotikler, önerilen sürede dozda ve doz aralığında kullanın.
• Çocukluk çağı ve erişkin çağı aşılarınızı düzenli yaptırın.

Tekrarlayan enfeksiyonlar

Enfeksiyon hastalıkları mikroorganizmaların (mikrop) neden olduğu; korunma önlemlerine uyulması ve aşıların kullanılması ile önlenebilen hastalıklardır. Enfeksiyon geliştiğinde ise uygun ve yeterli tedavi ile de hastalar sağlıklarına kavuşabilir. Bununla birlikte bazı durumlarda enfeksiyonlar tekrarlayabilir (nüksedebilir). 

Tekrarlayan enfeksiyon nedir?

Aynı enfeksiyonun sık görülmesi, daha şiddetli olması, beklenmeyen komplikasyonlarla birlikte daha uzun sürmesi veya standart tedaviye rağmen hastalığın iyileşmemesi tekrarlayan enfeksiyon tanımının içinde yer alır.

Bir yıl içinde iki veya daha şiddetli enfeksiyon, üç veya daha fazla solunum yolu enfeksiyonu (örneğin, sinüzit, bronşit) veya bir yıl içinde iki ay süreyle antibiyotik kullanma durumu tekrarlayan enfeksiyonu gösterir.

Tekrarlayan enfeksiyonlar

·     Farenjit

·     Sinüzit

·     Zatürre

·     Deri absesi

·     Sellülit

·     İmpetigo (iltihaplı isilik)

·     Uçuk

·     Zona

·     İdrar yolu enfeksiyonları

·     İshal

Enfeksiyonlar neden tekrarlar?

Tekrarlayan enfeksiyonlara altta yatan hastalıklar, organ ve dokuların anatomisinde veya işlevinde ki bozukluklar neden olabileceği gibi geçirilmiş enfeksiyonlar, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar da (sekonder-ikincil) bağışıklık yetmezliğine neden olarak enfeksiyonların tekrarlamasına neden olur. Bu nedenle tekrarlayan enfeksiyonlar bağışıklık yetersizliğinin de göstergesi olabilir.

Bağışıklık yetmezliği her yaşta görülebilir. Aslında bağışıklık yetmezliği durumunda görülen enfeksiyonların çoğu, herkeste görülebilen, kulak enfeksiyonları, sinüzit, zatürre gibi enfeksiyonlardır. Kimi zaman ise daha nadir enfeksiyonlar menenjit, eklem enfeksiyonu gibi hastalıklar görülebilir. 

Bağışıklığı etkileyen ikincil durumlar

·     AIDS/HIV enfeksiyonu

·     Diabetes mellitus (Şeker hastalığı)

·     Enflamatuvar barsak hastalıkları

·     Karaciğer sirozu

·     Nefrotik sendrom

·     Otoimmun hastalıklar

·     Splenektomi (Dalağın cerrahi olarak çıkarılması)

·     Kanserler

·     Kortizon ve diğer bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar

·     Radyoterapi

Ne zaman tekrarlayan enfeksiyon düşünelim?

·     Çocuklarda yılda dört defadan fazla antibiyotik tedavisi, erişkinlerde ise ikiden fazla

·     Bir yılda altıdan fazla bademcik iltihabı olması

·     Dört yaşından büyük çocuklarda yılda dört defadan fazla kulak enfeksiyonu

·     Yılda üçten fazla sinüzit geçirilmesi veya kronik sinüzit

·     Hayatta iki defa zatürren geçirilmesi

·     Altı ayda iki veya daha fazla, bir yılda üç veya daha fazla idrar yolu enfeksiyonları

·     Sık tekrarlayan deri enfeksiyonları

·     Enfeksiyonları önlemek için antibiyotik kullanılması

·     Sık görülen enfeksiyonların şiddetli geçirilmesi

Tekrarlayan enfeksiyonlar hangi hastalıklarla karışır?

Tekrarlayan enfeksiyonlar alerjik durumlarla karışabilir. Allerjit rinitli çocuklarda allerjiye bağlı olarak öksürük ve hırıltı olur ve bu nedenle üst solunum yolu enfeksiyonu tanısı alabilirler. Ayrıca bu çocuklarda virüslere bağlı üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası reaktif solunum yolu hastalığı veya astım nedeniyle öksürük ve hırıltı olabilir ve yanlışlıkla zatürre ve bronşit tanısı alabilirler. 

Yaklaşım

Tekrarlayan enfeksiyonu olan kişiler, tekrarlayan enfeksiyonların nedeninin araştırılması için aile hekimi, allerji/immunoloji ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarına başvurabilir.

Bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilebilir?

·     Sigara içmeyin

·     Alkol kullanmayın

·     Bol sebze ve meyve yiyin

·     Düzenli olarak egzersiz yapın

·     Kilonuzu sağlıklı düzeyde koruyun

·     Yeterince uyuyun

·     Stresten uzak durun 

·     Enfeksiyonlardan korunmak için önlem alın (örneğin: elleriniz yıkayın, iyi pişmiş yiyecekler yiyin, açıkta satılan yiyecekleri yemeyin)

Bağışıklık sistemini güçlendirdiği belirtilen çok sayıda ilaç bulunmaktadır. Bununla birlikte nasıl bir bağışıklık yetersizliği olduğu saptanmadan, kullanılacak ilaçlar yarar yerine zarar getirebilir, bu nedenle hekime danışmadan bu amaçla ilaç kullanılmamalıdır.