Saturday, May 23, 2020

COVID-19: BU YAZ TATİL YAPILABİLİR Mİ?

SAMSUN- COVİD-19 pandemisi nedeniyle her gün onlarca soru alıyorum. Bugünlerde de gelen soruların en başında bu yazın DONDURMA yiyebilecek miyiz? Denize girersek bir sorun yaşar mıyız? Havuzlarda ve tatlı su göllerinde yüzersek sorun yaşar mıyız soruları çok sık geliyor insanlarımızdan diyen Enfeksiyon Hastalıkları uzamanı Prof.Dr. Hakan Leblebicioğlu’ndan aşağıdaki sorulara yanıt aradık…
Yalama stok fotoğraflar | Depositphotos
Yaz aylarında sıcaklığın artması COVID-19’dan çıkış için bir avantaj olabilir mi?
Yaz aylarında sıcaklığın artması ile virüsün dış ortam şartlarında canlı kalma olasılığı azalacaktır. Havaların ısınması ile evlerdeki kalabalık ortam azalacak, pencerelerin açılmasıyla evler daha iyi havalandırılacaktır. Bununla birlikte COVID19 Avustralya, Afrika ülkeleri gibi sıcaklığın yüksek olduğu ülkelerde de salgına neden oldu bu nedenle sıcaklığın artması hastalığın sıklığının azalmasında tek başına bir faktör olarak görülmemelidir. Korunma önlemlerine uyulmaya devam edilmelidir.
Sokağa çıkma kısıtlamaları kalktıktan sonra korunma için neler yapmalıyız?
Hastalığın spesifik bir tedavisinin ve aşısının olmaması korunma önlemlerini daha önemli hale getirmektedir. En önemli korunma yolu sosyal mesafeyi korumak ve el yıkama/eldezenfektanı kullanımıdır. Ellerimizle ağıza, buruna yüze dokunmaktan kaçınmalıyız. Zorunlu olmadıkça kalabalık alanlardan uzak durulmalıdır.
Denize bu kez ısınmak için girdiler - Seyahat Haberleri
Havuzda veya denizde yüzülebilir mi?
Coronavirüs’ün kanalizasyon aracılığıyla nehir, göl ve denizlere taşınabilir. Havuz suyu standartlara uygun olarak klorlanır ise virüs bulaşmasında rolü olmayacaktır. Deniz suyunun hacmi ve tuz oranı değerlendirildiğinde de virüsün yaşaması için uygun bir ortam değildir. Şu ana kadar virüsün havuz, spa, hamam gibi ortamlardan bulaştığını gösteren bir çalışma mevcut değildir.
Asıl sorun havuz ve deniz kenarında ortak kullanılan alanlar ile ilgilidir. Sosyal mesafeye uyulmalıdır. Oturma alanları ve şezlonglar sosyal mesafeye uygun olarak yerleştirilmelidir.  Duş ve tuvaletlerin düzenli olarak temizliği yapılmalıdır. Kişisel hijyene dikkat edilmelidir. Kişisel havlu kullanılmalıdır. Otel ve pansiyonlarda sabun, duş jeli ve şampuan gibi temizlik maddeleri tek kullanımlık olmalıdır. Bir diğer yaklaşım ise yüzme sonrası havuz veya deniz kenarında dinlenmek, güneşlenmek yerine konaklama yerine dönmektir.
Bilinçsiz klima kullanımı ağrı yapıyor
Klima kullanımı Coronavirüs riskini artırır mı?
Aynı havayı devridaim yapan klimalar COVID19 açısından risklidir. COVID19 dışında bazı mantar ve bakterilerin örneğin Legionella bakterisinin bulaşma risk vardır. Klimaların düzenli bakımı yaptırılmalıdır. Hasta kişilerin yaşamadığı dışardan başka kişilerin girişini olmadığı evlerde klima COVIDD19 için risk oluşturmaz. Bununla birlikte toplu yaşam yerleri ve alışveriş merkezlerinde klima sistemleri içerdeki havayı alıp soğutup tekrar mekân içine veriyor ise (COVID19 bulaşmasında rol oynayabilir. Bu klimalar ortamdan aldığı virüs partiküllerini ortama verir ve daha uzak alanlara gitmesine ve havada asılı kalmasına neden olabilir. Toplu yaşam yerlerinde klimalar mümkün olduğu kadar virüsü tutan hepa filtreli olmalıdır. Bu ideal ortamı sağlamak her zaman mümkün olmayabilir. Alternatif olarak, içerdeki havayı alan ve dışardan temiz hava veren klima sistemleri kullanılabilir. Eğer klima sisteminde bu şekilde revizyon yapılamıyor ise toplu yaşam yerlerinde klima kullanılmamalıdır.
Otobüs, dolmuş, taksi, tramvay gibi toplu taşıma araçlarındaki klima sistemleri de virüsü ortama dağıtabilir. Benzer şekilde bu araçlarda da klima kullanımından kaçınılmalıdır.
Güncel Konserler | Güncel Konser Tanıtımları | Konser Reklamları
Yaz aylarında konserler olabilir mi?
COVID19’un tüm dünyadaki yayılım hızını değerlendirdiğimizde bu mümkün gözükmüyor. Konserle sosyal mesafenin olmadığı büyük kalabalıklar şeklinde gerçekleşmektedir. Bu durumda bulaş riskini artırmaktadır o nedenle yaz aylarında konserlerin, il ve ilçelerde yapılan festivallerin ve çayır güreşi gibi sportif faaliyetlerin yapılması mümkün görülmemektedir.
Süper Lig maçlarını statta izleyenlerin sayısı arttı - TRT Spor ...
Futbol, basketbol gibi seyircinin yoğun olduğu karşılaşmalar yapılabilir mi?
Kalabalık seyirci topluluklarını olduğu sportif faaliyetlerin yapılması COVI19’un bulaşma riskini artıracaktır. Bir yandan da yarıda kalan liglerin tamamlanması yönünde de çalışmalar yürütülmektedir. Bazı ülkelerde ligler tescillenerek risk sıfıra indirilmiştir. Riski azaltmak için bu maçların seyircisiz oynanması, sporcuların, teknik heyetin, hakemler gibi o spor alanı ile ilgili kişilerin öncelikle COVID yönünden taranması ve oyunlar sırasında dışarıyla teması olmaksızın (karantina) maçların kısa süre sonuçlandırılması düşünülebilir. Bununla birlikte bu maçların televizyondan ücretli yayınlanıyor olması nedeniyle toplu gruplar halinde izlenebileceği düşünüldüğünde, televizyon yayınının ücretiz hale getirilmesi riski azaltan bir önlem olarak düşünülebilir.
Yaz aylarında aileler piknik yapabilir mi?
Salgının azaldığı, R0 değerinin birin altına düştüğü zaman; küçük gruplar halinde, hastalık belirtisi göstermeyen kişilerin katılımı, sosyal mesafe, el yıkama ve maske kullanımına uyularak, toplu piknik alanları dışında sınırlı süreli piknik planlanabilir. Piknik sonrası atıklar kesinlikle piknik alanında bırakılmamalı, çöp poşetleri ile ağzı kapaklı çöp kovalarına atılmalıdır.

Friday, May 22, 2020


RAMAZAN BAYRAMI SONRASI KALABALIK ZİYARETLERDEN UZAK DURUN


Bayramda sokağa çıkma yasağı nedeniyle kalabalık bayram ziyaretlerinin olmayacağını vurgulayan Liv Hospital Samsun Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği’nden Prof.Dr.Hakan Leblebicioğlu, riski azaltmak için bayram sonrasında da bu ziyaretlerden uzak durulması gerektiğini söyledi.

Bayram ziyaretleri hakkında uyarılarda bulunan Liv Hospital Samsun Enfeksiyon Hastalıkları  Kliniği’nden Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, henüz tehlikenin geçmediğini vurgulayarak sosyal mesafe ve kalabalık akraba ziyaretleri konusundaki tedbirlerin azaltılmaması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu , “Kısıtlama nedeniyle yapılamayan bayram ziyaretleri bayramdan sonrası da yapılmamalıdır. Ramazan bayramında ülke genelinde sokağa çıkma kısıtlamasının olması nedeniyle ziyaretler de önemli ölçüde kısıtlanmış olacaktır. Bayram ziyaretlerinde çok fazla insan trafiğinin olması, öpüşme, sarılma gibi sosyal mesafe kuralını bozan davranışlar COVID-19 bulaşması için önemli risk oluşturmaktadır” dedi.
İkinci dalga riskine dikkat!
Kültürümüzde bayram sonrasında da bayram ziyaretleri ve kutlamaların devam ettiğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, kısıtlamalar bittiğinde oluşacak riske dikkat çekerek “Geçmiş bayramı kutlama alışkanlığından bu bayram sonrası vazgeçilmelidir. Salgın eğrisinde aşağıya doğru bir düşüş yaşanırken bu tür yaklaşımlar ikinci bir salgın riskini artıracaktır.  Bayramda ve sonrasında sosyal mesafeye uyulmalı, maske takılmalı, zorunlu olmadıkça toplu yaşam yerlerinde bulunulmamalıdır” şeklinde konuştu.

Friday, May 15, 2020

COVID19’DA R0 (TEMEL ÜREME KATSAYISI) DEĞERİ NEDEN ÖNEMLİ?

COVID19’da R0 Değeri

Temel üreme katsayısı (R0) bir hastanın etkeni kaç kişiye bulaştırabileceğinin göstergesidir. Hesaplamada dikkate alınan etkenler arasında, virüsün kuluçka ve bulaşıcılık süresi, bulaşma yolu ve bulaşma biçimi yer almaktadır.
Örneğin üreme katsayısı 4 ise bir hasta etkeni 4 kişiye bulaştırabilir, o 4 kişide bir başka 4 kişiye bulaştırarak, böylece 16 kişi daha enfekte olmuş olur. Bu örnekte de görüldüğü üzere R0 değeri ne kadar yüksek ise bulaştırıcılık o kadar fazla olacak ve salgın daha hızlı yayılacaktır.
R0=1 ise hastalığın hızı aynı şekilde devam edecek, ne artış ne de azalma görülecektir.
R0 değeri 1’in altına düştüğünde ise salgının yayılımı azalarak sönecektir.
R0 MERS salgınında 0.7, SARS’da 1.4-2.5, 1919 yılındaki grip pandemisinde 1.4-2.8,  domuz gribinde (H1N1)1.4-1.6 olarak hesaplanmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından COVID 19 için son açıklanan  R0 değeri 1.56’dır. Bu değere göre hasta olan her 100 kişi yeni 156 kişiyi enfekte etmektedir. İller arasında uygulanan önlem farklılıkları da Rdeğerinin iller arasında farklılık gösterdiğini düşündürmektedir. Daha önce açıklanan R0 değerlerine göre düşme görülmekle birlikte salgın devam etmektedir. Bu nedenle rehavete kapılmadan, korunma önlemlerine (el yıkama/el dezenfektanı kullanımı, sosyal mesafe, maske kullanımı ve evde kalma) uyulması gerekmektedir.

COVID-19: BU YAZ TATİL YAPILABİLİR Mİ? SAMSUN- COVİD-19 pandemisi nedeniyle her gün onlarca soru alıyorum. Bugünlerde de gelen sorular...